کد مطلب:212842 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30
جهاد در راه خدا
جهاد یكی از فروع دین مقدس اسلام، و دری از درهای بهشت كه بر روی اولیاء مخصوص پروردگار باز شده، و لباس تقوی است. هر كس جهاد را ترك كند خدا به او لباس ذلت بپوشاند. [1] .
پیغمبر اكرم (ص) فرمود: تمام خیر و خوبیها زیر سایه شمشیر است، مردم را مستقیم و منظم نمی كند مگر شمشیر، و كلیدهای بهشت و دوزخ [2] شمشیرهاست. [3] .
روزی امیرالمؤمنین (ع) خطبه می خواند و مردم را به جهاد ترغیب می كرد. جوانی برخاست و عرضه داشت: یا امیرالمومنین (ع)، از فضیلت جهاد در راه خدا برایم بفرما. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: من در ردیف پیغمبر اكرم (ص) بر شتر غضبآء سوار بودم. از غزوه ذات السلاسل بر می گشتیم، مثل سؤال تو را من از آن حضرت نمودم، فرمود: هنگامی كه جنگجویان عازم جنگ می شوند خداوند بر آنان برائت از آتش جهنم را خواهد نوشت.
تا آن كه فرمود: هنگامی كه شهید از اسبش به زیر آید، قبل از آن كه بدن به زمین برسد، همسرش، حوریه بهشتی، می آید و او را به بهشت بشارت می دهد. همین كه بدن روی زمین افتاد، زمین به او می گوید: مرحبا به روح و روان پاك كه از كالبد پاكی خارج شده، تو را
[ صفحه 383]
بشارت باد به نعمت هایی كه چشمی ندیده و گوشی نشنیده و به قلب بشری خطور نكرده.
مجاهد در روز قیامت كه از قبرش بیرون می آید، با شمشیر كشیده، از رگ های گردنش خون جاری است، خونی كه رنگش رنگ خون اما بویش بوی مشك، در عرصه محشر قدم می گذارد؛ قسم به آن كه جانم در قبضه قدرت اوست، اگر در مسیر آنان انبیاء هم باشند به احترام آنان پیاده شوند. [4] .
جهاد دو مرحله دارد: جهاد اصغر و جهاد اكبر. جهاد اصغر را فقیه در پیرامونش بحث می كند و در كتب فقهیه، در كتاب جهاد، احكام و شرایط آن ذكر شده است.
اما مرحله دوم آن جهاد با نفس كه به فرموده پیامبر اكرم (ص) جهاد اكبر است [5] مبارزه با نفس بدین جهت در مرتبه برتر قرار می گیرد كه در زندگی انسان ها تغییر محور ایجاد كرده، ارزش های مادی را تبدیل به ارزش های معنوی می سازد. هواهای نفسانی و خوی حیوانی را از بین برده به جای آن ملكات نفسانی و سجایای اخلاقی جانشین می گرداند. و از این رو است كه مبارزه با نفس و خودسازی اساسی ترین پایه برای جهاد با دشمن بیرونی و دیگر سازی است. انسانی كه در صحنه بارزه با خود شكست می خورد نمی تواند امیدی به پیروزی واقعی در مبارزه با دیگران داشته باشد؛ زیرا كه تا نفس در كنترل انسان قرار نگیرد اهداف مبارزه با دیگران هرگز جنبه مقدس والهی پیدا نخواهد كرد.
پیغمبر اكرم (ص) فرمود: تمام خیر و خوبیها زیر سایه شمشیر است، مردم را مستقیم و منظم نمی كند مگر شمشیر، و كلیدهای بهشت و دوزخ [2] شمشیرهاست. [3] .
روزی امیرالمؤمنین (ع) خطبه می خواند و مردم را به جهاد ترغیب می كرد. جوانی برخاست و عرضه داشت: یا امیرالمومنین (ع)، از فضیلت جهاد در راه خدا برایم بفرما. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: من در ردیف پیغمبر اكرم (ص) بر شتر غضبآء سوار بودم. از غزوه ذات السلاسل بر می گشتیم، مثل سؤال تو را من از آن حضرت نمودم، فرمود: هنگامی كه جنگجویان عازم جنگ می شوند خداوند بر آنان برائت از آتش جهنم را خواهد نوشت.
تا آن كه فرمود: هنگامی كه شهید از اسبش به زیر آید، قبل از آن كه بدن به زمین برسد، همسرش، حوریه بهشتی، می آید و او را به بهشت بشارت می دهد. همین كه بدن روی زمین افتاد، زمین به او می گوید: مرحبا به روح و روان پاك كه از كالبد پاكی خارج شده، تو را
[ صفحه 383]
بشارت باد به نعمت هایی كه چشمی ندیده و گوشی نشنیده و به قلب بشری خطور نكرده.
مجاهد در روز قیامت كه از قبرش بیرون می آید، با شمشیر كشیده، از رگ های گردنش خون جاری است، خونی كه رنگش رنگ خون اما بویش بوی مشك، در عرصه محشر قدم می گذارد؛ قسم به آن كه جانم در قبضه قدرت اوست، اگر در مسیر آنان انبیاء هم باشند به احترام آنان پیاده شوند. [4] .
جهاد دو مرحله دارد: جهاد اصغر و جهاد اكبر. جهاد اصغر را فقیه در پیرامونش بحث می كند و در كتب فقهیه، در كتاب جهاد، احكام و شرایط آن ذكر شده است.
اما مرحله دوم آن جهاد با نفس كه به فرموده پیامبر اكرم (ص) جهاد اكبر است [5] مبارزه با نفس بدین جهت در مرتبه برتر قرار می گیرد كه در زندگی انسان ها تغییر محور ایجاد كرده، ارزش های مادی را تبدیل به ارزش های معنوی می سازد. هواهای نفسانی و خوی حیوانی را از بین برده به جای آن ملكات نفسانی و سجایای اخلاقی جانشین می گرداند. و از این رو است كه مبارزه با نفس و خودسازی اساسی ترین پایه برای جهاد با دشمن بیرونی و دیگر سازی است. انسانی كه در صحنه بارزه با خود شكست می خورد نمی تواند امیدی به پیروزی واقعی در مبارزه با دیگران داشته باشد؛ زیرا كه تا نفس در كنترل انسان قرار نگیرد اهداف مبارزه با دیگران هرگز جنبه مقدس والهی پیدا نخواهد كرد.
[1] آغاز خطبه 27، نهج البلاغه (فيض) ص 85.
[2] در صورتي كه بدون رهبري امام معصوم، و در جهتي نادرست به كار گرفته شود.
[3] ثواب الاعمال، ص 256 - 225 - وسائل الشيعه، ج 11، ص 5.
[4] بحارالانوار، ج 100، ص 13 - 12.
[5] وسائل الشيعه، ج 11، ص 122.